โรคหลอดเลือดสมอง แตก ตัน ตับ รู้ทันห่างไกลอัมพาต !!
![](/sites/default/files/2024-05/Content_%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1stroke-01_0.jpg)
อัมพฤกษ์ อัมพาต นอนติดเตียง จากโรคหลอดเลือดสมอง ใคร ๆ ก็กลัว แถมโรคนี้ไม่มีเตือน ไม่แจ้งก่อน เราเลยต้องรู้จักมันไว้ให้ดีค่ะ
วันที่ 29 ตุลาคมของทุกปี เป็นวัน "โรคหลอดเลือดสมองโลก" (World Stroke day) มันสำคัญขนาดนั้น เพราะโรคนี้เป็นโรคที่เจอได้บ่อยมาก ๆ ทั่วโลก ในไทยเองก็เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 2 รองจากมะเร็งเลยค่ะ แต่ถ้าเรารู้จักโรคนี้ไว้ อย่างน้อยก็จะได้ป้องกันตัวเองจากโรคนี้ และอาจจะช่วยให้คนใกล้ตัวที่เป็นโรคนี้เฉียบพลัน ได้รักษาทันท่วงที ไม่ต้องนอนติดเตียง หรือเสียชีวิตก็ได้นะคะ เรามาทำความรู้จัก วิธีป้องกัน และวิธีดูแลผู้ป่วยเบื้องต้นเมื่อเจอโรคนี้กันค่ะ
จริง ๆ อาการของโรคหลอดเลือดสมองมีได้หลายอย่างเลยค่ะ แต่มีแค่ 4 คำ ที่ทั่วโลกใช้กันหมดและต้องจำไว้ เพื่อให้ทุกคนจำอาการได้ ดังนั้นเราก็ควรจำได้ด้วย เพราะอาจจะมีวันนึงที่เราได้ช่วยคนที่เรารักก็ได้ ดังนั้นมาท่องกันนะคะ
![สัญญาณอันตราย FAST](/sites/default/files/inline-images/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2-FAST.jpg)
F . A . S . T สี่ตัวเท่านั้นค่ะ
F คือ Face = ใบหน้า
มีปากเบี้ยว หน้าเบี้ยว ถ้าให้ยิ้มดูจะเห็นชัดขึ้นค่ะ
A คือ Arm = แขน
แขนอ่อนแรง ถ้าอ่อนแรงมากก็คือยกแขนไม่ขึ้นเลย แต่บางรานที่มีอาการน้อย ๆ อาจจะทดสอบให้ลองยกแขนทั้งสองข้างขึ้นตรง ๆ นับ 1-10 แขนที่มีปัญหาจะตกลงก่อน
(จริง ๆ หมายรวมถึงขาที่ยกไม่ขึ้นด้วยนะคะ โดยอาการอ่อนแรงจากโรคนี้ มักจะเป็นแค่ซีกใดซีกหนึ่งของร่างกายค่ะ)
S คือ Speak = พูด
มีปัญหาด้านการพูด พูดติด ๆ ขัด ๆ พูดไม่ชัด นึกคำพูดไม่ออก
T คือ Time = เวลา
เวลาคือสิ่งสำคัญมากค่ะ เพราะถ้าเป็นเส้นเลือดสมองตีบแล้วมา รพ.ได้ทัน 4.5 ชม. จะมียาสลายลิ่มเลือดที่สามารถฉีดได้ ที่สามารถช่วยลดการเกิดความพิการถาวรได้ค่ะ ยิ่งให้เร็วเท่าไหร่ ก็ยิ่งได้ผลดีมากขึ้น (ดังนั้นควรจดเวลาที่เริ่มมีอาการอย่างชัดเจนไว้ด้วยนะคะ)
และก็ถึงเวลาที่ต้องรีบโทรศัพท์ด้วยค่ะ ถ้าสงสัยโรคนี้ รีบกด 1669 เลย จะมีรถพยาบาล รีบมารับไปส่ง รพ.ที่ใกล้ที่สุดเลยค่ะ
![สาเหตุโรคหลอดเลือดสมอง](/sites/default/files/inline-images/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87.jpg)
สำหรับสาเหตุของโรคเส้นเลือดสมอง ก็แบ่งง่ายได้ 3 แบบตามรูปเลยค่ะ คือ ตีบ แตก ตัน
ให้เปรียบเทียบก็เหมือนท่อน้ำใหญ่ ที่ปกติจะส่งน้ำไปเลี้ยงหมู่บ้านนึง แต่ท่อมีตะกรันไปเกาะรอบ ๆ จนท่ออุดตัน หรือเศษขยะลอยไปอุดจนน้ำไหลไม่ได้ หรือไม่ก็ท่อแตก จนทำให้น้ำไหลไปไม่ถึง คนในหมู่บ้านก็จะขาดน้ำตายกันหมดนะคะ
ดังนั้นเราก็ต้องพยายามรักษาท่อน้ำที่ส่งเลือดไปเลี้ยงสมองเราให้ดีค่ะ จะทำยังไงได้บ้างมาดูกันค่ะ
![ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง](/sites/default/files/inline-images/%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87.jpg)
ปัจจัยที่ทำให้เกิดเส้นเลือดสมองตีบ
อันนี้เจอได้บ่อยที่สุดเลยค่ะ มักเกิดจากการสะสมของคราบหินปูน คราบไขมันและลิ่มเลือดที่ผนังของหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบลง จนเลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ ซึ่งสาเหตุสำคัญก็คือ โรคเบาหวาน ไขมันสูง ความดันสูง ภาวะอ้วน การสูบบุหรี่ การขาดการออกกำลังกายนั่นเองค่ะ
เส้นเลือดสมองอุดตัน
อันนี้ คือการที่มีลิ่มเลือดหรือไขมัน ลอยมาอุดเส้นเลือดค่ะ (อาจลอยมาจากไขมันที่เกาะเส้นเลือดอื่นอยู่ก็ได้ค่ะ) ก็เป็นจากภาวะอ้วน เบาหวาน ไขมัน ความดัน สูบบุหรี่ได้เหมือนกัน แต่ที่เพิ่มมาคือ อาจจะมาจากหัวใจได้ด้วย เช่นคนที่มีหัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือเป็นโรคลิ้นหัวใจผิดปกติค่ะ
เส้นเลือดสมองแตก
อันนี้จะเห็นได้บ่อยในละครหลังข่าว เวลาที่พ่อพระเอกโกรธมาก ๆ แล้วปวดหัวจนสลบไป ซึ่งสาเหตุหลัก ๆ ของเส้นเลือดสมองแตก ก็คือ ความดันเลือดที่สูงมาก ๆ เหมือนท่อน้ำที่ต้องรับแรงดันเยอะ ๆ วันนึงก็ทนไม่ไหว ยิ่งเวลาโกรธหรือเครียดความดันเลือดจะยิ่งสูงขึ้น จนดันให้ท่อแตกได้เลย ดังนั้นคนที่เป็นโรคความดันสูงอยู่ แล้วไม่ได้รักษา หรือมีปัจจัยอื่นๆมากระตุ้น เช่น กินอาหารรสเค็มจัด ความเครียด โมโห การอดนอน การสูบบุหรี่ แอลกอฮอล์ ก็จะมีความเสี่ยงมากขึ้นค่ะ
จะเห็นว่าปัจจัยเรื่องโรคหลอดเลือดสมอง มาจากพฤติกรรมของเราทั้งนั้น จะมีแค่อายุที่เพิ่มขึ้นและกรรมพันธุ์ที่เราคุมไม่ได้ ดังนั้นใครอ่านมาถึงตรงนี้แล้ว ถ้าไม่อยากเป็นโรค ก็เริ่มมาดูแลสุขภาพตัวเองกันดีกว่านะคะ (คุมเบาหวาน ความดัน ไขมัน น้ำหนัก ออกกำลังกาย งดเหล้า บุหรี่)
เพราะในโรคหลอดเลือดสมอง จะไม่มีอาการอะไรเตือนเราก่อนเลยค่ะ ทำให้เราชะล่าใจ แต่พอเป็นก็จะหนักเลย ดังนั้น การตรวจสุขภาพประจำปี จึงเป็นสิ่งสำคัญมากนะคะ เพื่อตรวจหาปัจจัยเสี่ยงและรักษา จะได้ลดโอกาสการเป็นโรคหลอดเลือดสมองค่ะ
ทุกวันนี้คนเป็นก็อายุน้อยลงเรื่อย ๆ ค่ะ ทั้งจากการกิน การใช้ชีวิตที่เปลี่ยนไป ยังไงก็พยายามใช้ชีวิตกันอย่างไม่ประมาทนะคะ
พญ.ศุภมาศ วิบูรณ์สุขสันต์ (หมอนุ่ม)
แพทย์เฉพาะทางระบบประสาทและสมอง
![สนใจปรึกษาแพทย์](/sites/default/files/inline-images/%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%8C.png)
![ADS_PMS-03](/sites/default/files/inline-images/ADS_PMS-03.png)